الگوی لرزه‌زمین‌ساختی گسل اصلی عهد حاضر زاگرس بین 33 تا 35 درجه عرض‌ شمالی

Authors

  • رضا حیدری دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم و تحقیقات، دانشجوی دکتری
  • نوربخش میرزایی مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، دانشیار
Abstract:

در این مقاله سازوکار حاکم بر دگرشکلی‌های تکتونیکی حال ‌حاضر بخشی از مرز زاگرس و ایران مرکزی و ارتباط آنها با زمین‌لرزه‌های روی‌داده در طول گسل اصلی عهد حاضر بین 33 تا 35 درجه عرض ‌شمالی بر پایه اطلاعات و نظریه‌های موجود مورد بحث قرار گرفته و مدل‌های عرضه شده قبلی برای رویداد زمین‌لرزه و تحولات لرزه‌زمین‌ساختی آن، روزآمد و اصلاح شده ‌است. گسل اصلی عهد حاضر زاگرس یک زون باریک متشکل از قطعات گسلی منفرد شکل‌گرفته در یک زون برشی راست‌گرد است که به‌صورت نردبانی (en echelon) آرایش یافته‌اند. در جنوب‌ شرق آن فرونشست دشت سیلاخور زنجیره‌ای از جابه‌جایی‌های راست گرد را روی گسل دورود تجربه کرده است که در دوره زمانی دستگاهی، با رویداد زمین‌لرزه‌های ویرانگر 23 ژانویه 1909 با بزرگی 4ر7 Ms=و 31 مارس 2006 با بزرگی 1ر6 Ms=همراه بوده است. در نواحی مرکزی گستره مورد بررسی، دشت نهاوند با دو گسل امتدادلغز نهاوند و گارون محدود شده است. جنبش گسل نهاوند، رویداد زمین‌لرزه‌های 16/8/1958، 6ر6Ms= و 24/3/1963، 8ر5Ms= را موجب شده است و به احتمال زیاد رویداد زمین‌لرزه 13/12/1957 فارسینج نیز با جنبش بخش پنهان این گسل مربوط بوده است. در شمال ‌غرب، گسل صحنه دارای امتداد استثنایی است و امتداد آن حدود 20 درجه نسبت به سایر گسل‌های بررسی‌شده در این گستره اختلاف دارد. گسل صحنه در ناحیه ترافشارشی بین دو گسل نهاوند و مروارید به‌صورت ساخت درخت نخلی(plam- tree structure) شکل می‌گیرد و زمین‌لرزه‌های تاریخی ویرانگر 24/4/1008 با بزرگی 0ر7 Ms=و 1107 با بزرگی5ر6 Ms= و نیز زمین‌لرزه‌های دستگاهی 24/4/2002، 4ر5Mw= و 24/12/2002، 2ر5 Mw=که زمین‌لرزه اول علی‌رغم بزرگی متوسط، تخریب گسترده‌ای را موجب شد، با جنبش قطعه دینور این گسل مرتبط بوده است. دیگر قطعات گسل اصلی عهد حاضر از جمله مروارید و پیرانشهر با رویداد زمین‌لرزه‌های ویرانگر همراه نبوده‌اند. عملاً همة قطعات گسل اصلی عهد حاضر زاگرس در سه دسته برشی‌های ریدل (گسل دورود، گسل نهاوند و گسل مروارید)، برشی‌های نوع P (گسل صحنه و گسل قیلاباد) و ساختار‌های کششی (گسل قلعه‌حاتم، فرونشست دشت سیلاخور و نهاوند) قرار دارند. سازوکار کانونی زمین‌لرزه‌های گذشته، به‌ویژه زمین‌لرزه‌های 24/4/2002 و 24/12/2002 که بر اثر جنبش قطعه دینور از گسل صحنه روی داده‌اند، شواهد روشنی از پدیده افراز در این گستره از زاگرس است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

الگوی لرزه زمین ساختی گسل اصلی عهد حاضر زاگرس بین 33 تا 35 درجه عرض شمالی

در این مقاله سازوکار حاکم بر دگرشکلی های تکتونیکی حال حاضر بخشی از مرز زاگرس و ایران مرکزی و ارتباط آنها با زمین لرزه های روی داده در طول گسل اصلی عهد حاضر بین 33 تا 35 درجه عرض شمالی بر پایه اطلاعات و نظریه های موجود مورد بحث قرار گرفته و مدل های عرضه شده قبلی برای رویداد زمین لرزه و تحولات لرزه زمین ساختی آن، روزآمد و اصلاح شده است. گسل اصلی عهد حاضر زاگرس یک زون باریک متشکل از قطعات گسلی من...

full text

لرزه زمین ساخت گسل صحنه- قطعه میانی گسل اصلی عهد حاضر زاگرس- عرب ایران

مطالعات تفصیلی صحرایی و ثبت خردلرزه ها در مدت زمانی کوتاه(اواخر مرداد ماه تا اوایل مهر 1377 ) در گستره کوچکی که گسل صحنه قطعه میانی گسل اصلی عهد حاضر کوه های زاگرس را در بر می گیرد.نشان می دهد که گسل صحنه ساختاری با سازو کار امتداد لغز فشاری از نوع ساخت گلی مثتب است که در حال حاضر فعالبت لرزه ای قابل ملاحظه ای را نشان نمی دهد. پهنه های بیشینه تخریب زمین لرزه های تاریخی مراکز مه لرزه ه های قبل ...

full text

لرزه زمین ساخت گسل صحنه- قطعه میانی گسل اصلی عهد حاضر زاگرس- عرب ایران

مطالعات تفصیلی صحرایی و ثبت خردلرزه ها در مدت زمانی کوتاه(اواخر مرداد ماه تا اوایل مهر 1377 ) در گستره کوچکی که گسل صحنه قطعه میانی گسل اصلی عهد حاضر کوه های زاگرس را در بر می گیرد.نشان می دهد که گسل صحنه ساختاری با سازو کار امتداد لغز فشاری از نوع ساخت گلی مثتب است که در حال حاضر فعالبت لرزه ای قابل ملاحظه ای را نشان نمی دهد. پهنه های بیشینه تخریب زمین لرزه های تاریخی مراکز مه لرزه ه های قبل ...

full text

تحلیل ساختاری منطقه ی غرب سمیرم در محل تلاقی گسل دنا با گسل اصلی عهد حاضر زاگرس

کمربند چین خورده – رانده زاگرس در جنوب غربی ایران بخشی از کمربند کوهزایی آلپ – هیمالیا است.منطقه ی مورد مطالعه در بخش شمالی کوهزاد زاگرس، در غرب سمیرم و در حد فاصل محل تلاقی گسل دنا با گسل های اصلی عهد حاضر زاگرس و راندگی اصلی زاگرس قرار دارد. در این منطقه گسل های فعال متعددی وجود دارند که این منطقه را به شدت تکتونیزه و لرزه خیز نموده اند. در این پژوهش خصوصیات زمین شناسی ساختاری منطقهمورد برر...

تحلیل ساختاری گسل اصلی جوان زاگرس و ارتباط آن با گسل وارون اصلی زاگرس در کردستان

در این نوشتار ارتباط ساختاری دو سیمای ساختاری مهم زمین‎درز زاگرس یعنی گسل اصلی جوان زاگرس (MRF) و گسل وارون اصلی زاگرس (MZRF) در کردستان مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی این ارتباط به حل مسائل مرتبط با زمین‎درز زاگرس همچون تکامل ساختاری و لرزه‏زمین‏ساخت آن کمک می‏کند. بر پایه این بررسی، در حدود عرض جغرافیایی  ̊36، قطعه سردشت گسل اصلی جوان زاگرس به گسل و...

full text

لرزه زمینساخت گسل اصلی عهد حاضر زاگرس‏ در حد فاصل دورود تا بروجرد

چکیده پهنه گسلی زاگرس بخاطر نوع برخورد قاره به قاره، جوان بودن و لرزه خیزی بالای آن همواره مورد توجه زلزله شناسان ‏واقع بوده است. در این میان گسل اصلی عهد حاضر در لبه برخورد ایالت لرزه زمینساختی زاگرس با ایران مرکزی ‏نقش برجسته ای در توزیع و انتقال تنش برخوردی میان صفحات عربی و اوراسیا را برعهده دارد. در بین قطعات گسلی ‏گسل اصلی عهد حاضر زاگرس، گسل دورود به عنوان گسل مسبب زمین لرزه 31/3/2006 ب...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 35  issue 3

pages  -

publication date 2009-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023